معرفی خیار و خواص درمانی آن

نام علمی:

Cucumis sativus L.، نام فرانسه Cornichon و نام انگلیسی آن Cucumber می‌باشد. نام‌های دیگر آن به فارسی، عربی و در کتب طب سنتی، خیار، خیار سبز، قِثّاء، قَثَد، خیار بالنگ و خیار بادرنگ نام برده شده است.

تیره گیاه:

کدو Cucurbitaceae

نوع گیاه:

بوته

مشخصات ظاهری:

گیاهی است علفی و یک ساله با ساقه‌های خوابیده و خزنده، برگ‌های آن بزرگ، پوشیده از تارهای خشن، تقسیم شده به لوب‌های زاویه‌دار و دندانه‌دار و گل‌های آن زرد، درشت، نر و ماده، گل‌های نر مجتمع و گل‌های ماده منفرد می‌باشند. میوه‌اش با توجه به نژادهای مختلف خیلی بزرگ، بزرگ، کوچک یا باریک و به رنگ‌های سبز و به ندرت سفید می‌باشد. خنک کننده و تحلیل برنده ورم کبد، ضد تب و کاهنده ورم طحال، ضد یرقان و نشاط‌آور، تقویت کننده اعصاب و قلب و مقوی کلیه، دفع کننده کرم‌های روده و برطرف کننده جوش‌های جلدی، پاک کننده کبد و دفع کننده سنگ مثانه، تصفیه کننده خون و خارج کننده سنگ کلیه و سنگ کیسه صفرا، خارج کننده سموم از بدن و کاهنده قند خون، پایین آورنده فشار خون و خون‌ساز، مدر و برطرف کننده یبوست می‌باشد.

طبیعت:

از نظر حکمای طب سنتی طبیعت خیار سرد و تر می‌باشد.

رویش جغرافیایی:

در اغلب نواحی معتدل کشورها و در ایران به صورت گلخانه‌ای و سنتی کاشته می‌شود.  

ترکیبات شیمیایی و مواد موجود در خیار:

منگنز، کربنات کلسیم، موسیلاژ، آب، پروتئین، مواد چرب، هیدرات‌های کربن، خاکستر، فسفر، آهن، کلسیم، پتاسیم، سدیم، تیامین، رایبوفلاوین، نیاسین و ویتامین‌های A, B1, C در آن مشخص شده است.

بخش مورد استفاده:

میوه و تخم آن

نحوه مصرف میوه:

خیار به صورت خام مصرف خوراکی دارد.

خواص درمانی میوه:

خنک کننده و تحلیل برنده ورم کبد، ضد تب و کاهنده ورم طحال، ضد یرقان و نشاط‌آور، تقویت کننده اعصاب و قلب و مقوی کلیه، دفع کننده کرم‌های روده و برطرف کننده جوش‌های جلدی، پاک کننده کبد و دفع کننده سنگ مثانه، تصفیه کننده خون و خارج کننده سنگ کلیه و سنگ کیسه صفرا، خارج کننده سموم از بدن و کاهنده قند خون، پایین آورنده فشار خون و خون‌ساز، مدر و برطرف کننده یبوست می‌باشد. در ضمن برای نقرس، تاول‌های دهان، حصبه، سوزش مجاری ادراری و التهاب معده نیز مفید است.
منبع مقاله :
صانعی، صمصام؛ (1395)، طبّ الصمصام -آشنایی با بیش از 400 نوع از گیاهان دارویی- (جلد دوم)، تهران: انتشارات حافظ نوین، چاپ اول.